Çalışma Ekonomisine Giriş ve Temel Kavramlar
Emek piyasalarını diğer piyasalardan ayıran özellikler nelerdir?•Emek piyasasını mal ve diğer piyasalardan ayıran belki de en önemli
özellik, emeğin istihdamının çalışan ve çalıştıran arasında kişisel bir
ilişkiyi ifade etmesidir. Emek piyasası hakkında genellikle hem işveren
hem de işçi bakımından bir bilgi eksikliği söz konusudur. Emek
piyasasına arz edilen emek büyük ölçüde heterojenlik gösterir. Tek bir
emek piyasası yoktur, farklı birçok iş için binlerce piyasa vardır. Emek
piyasalarında grup ilişkilerini etkileyen birçok faktör bulunmaktadır.
Bu piyasalardaki karar alıcı birimlerin başında gelen sendikaların
davranışlarını belirleyen sosyal, siyasal ve ideolojik bazı etkenler mal
piyasalarında yer alan firmaların davranışlarını etkileyen faktörlerden
farklıdır. Emek piyasasında işçinin pazarlık gücü nispi olarak azdır.
Genellikle bu piyasalarda güç alıcılar lehinedir.
Çalışma çağındaki nüfus ve aktif nüfus nedir?
•Çalışma çağındaki nüfus tanımlanırken, bir yaş sınırlamasından hareket
edilir. Genellikle, bu çağın alt sınırı, zorunlu temel eğitimin bitişini
ifade ederken; üst sınırı da emeklilik yaşına karşılık gelmektedir.
Ülkeler arasında gerek zorunlu temel eğitimin süreleri ve gerekse
emeklilik yaşları konusundaki farklılıklar çalışma çağındaki nüfusun
uygulamada farklılaşmasına yol açmaktadır. Ancak, ülkeler arasında
yaygın olan yaş sınırları 15-64 yaşları arasıdır. Yani, 15-64 yaşları
arasındaki kişiler çalışma çağındaki nüfusu oluşturmaktadır.
•Aktif nüfus, çalışma çağında yani 15-64 yaş grubunda olup
kurumsallaşmamış nüfustan oluşmaktadır. Kurumsallaşmamış nüfus, Devlet
istatistik Enstitüsü’ne göre; “Okul, yurt, otel, çocuk yuvası,huzurevi,
özel nitelikli hastane, hapishane, kışla ve orduevi gibi yerlerde ikamet
edenlerle yabancı uyruklular dışındaki nüfustur”.
işgücü nedir?
•işgücü, bir ülkedeki emek arzını insan sayıyı yönünden ifade eden bir
kavramdır. Başka bir tanımlama ile, bir ülkedeki nüfusun üretici durumda
bulunan yani ekonomik faaliyete katılan kısmı dır. Çalışma çağındaki
nüfustan, çalışmak istemeyenleri, çalışmasını engelleyen bir sakatlığı
olanları, askerlik hizmetini yapanları, ev kadınlarını, öğrencileri ve
mahkumlar gibi gözetim altında tutulanları çıkarıp; çalışma çağı dışında
olduğu halde çalışmak zorunda olan çocuklarla yaşlıları eklersek sivil
işgücüne ulaşılır. Kısaca, işgücü =istihdam edilenler + işsizler.
Eksik istihdam nedir?
•Eksik istihdam, istihdamın sektörel dağılımı içinde tarımın ağırlıkta
olduğu, ücretsiz aile işçilerinin yoğun olarak bulunduğu ve işsizlik
sigortası uygulamasının bulunmadığı ülkelerde, işgücünün gereği gibi
değerlendirilememesinden kaynaklanan önemli bir sorundur. işsizlik
sigortasının bulunmadığı ya da sınırlı olduğu ülkelerde, kişiye işsiz
kaldığında, geçimini temin edebilecek bir gelir düzeyi
sağlanamamaktadır. Bundan dolayı da kişi, sahip olduğu eğitim ve
niteliğe uygun olsun ya da olmasın veya elde edeceği ücret düzeyi ne
olursa olsun çalışmak zorunda kalmaktadır. Böylece, kişi işsiz olmaktan
kurtulmakta, ancak bu kez de sorun eksik istihdam olarak ortaya
çıkmaktadır.
işgücüne katılma oranı nedir?
•işgücüne katılma oranı, istihdam edilenlerle işsizlerin toplamının
oluşturduğu işgücünün aktif nüfusa oranıdır. Bu oran, aktif nüfus
içersinde işgücünün nispi ağırlığını gösterir.
Bağımlılık oranı nedir?
•Bir ülke nüfusunun tamamı tüketicidir, ancak çalışma çağındakiler hem
tüketici hem de üreticidirler.Üretim-tüketim dengesini sağlamak için
üretime katılanların kendileriyle birlikte katılmayanlara da yetecek
kadar üretimde bulunmaları gerekir. Bunun ölçüsü bağımlılık oranıdır.
Bağımlılık oranı, çalışma çağındaki kişilere bağımlı olan nüfusun kaba
bir ölçüsüdür.
Emek verimliliği nedir?
•Bir ülke nüfusunun tamamı tüketicidir, ancak çalışma çağındakiler hem
tüketici hem de üreticidirler. Üretim-tüketim dengesini sağlamak için
üretime katılanların kendileriyle birlikte katılmayanlara da yetecek
kadar üretimde bulunmaları gerekir. Bunun ölçüsü bağımlılık oranıdır.
Bağımlılık oranı, çalışma çağındaki kişilere bağımlı olan nüfusun kaba
bir ölçüsüdür.
0 yorum