Enflasyon Nasıl Engellenir?

1 İktisat Bilgisi

            Enflasyondan korunmak için her ülke kendi politikasını uygulamaktadır, bunlar para ve maliye politikalarıdır. Enflasyonun ortaya çıkış sebebi ise talep fazlalılığı ve arz eksikliğidir. Tüketiciler bir maldan daha fazla talep eder ve o malın arzı tüketim oranı ile aynı oranda artamaz, arz eksikliği ortaya çıkar ise fiyatlar yukarı çıkacak artacaktır.

Enflasyonu engellemek için politikaları biliyoruz, enflasyonun neden ortaya çıktığını da biliyoruz peki ya bunu nasıl engelleriz?                                                                                                                 Hangi politikayı uyguluyorsak para veya maliye bu politikalarla talebi azaltmaya veya arzı artırılmaya çalışılmalıdır.

A)Para Politikası

Para politikası genellikte ülkelerin Merkez Bankası (MB) tarafından tarafsız, bağımsız olarak uygulanmaktadır.

 

    a1) Para Politikası Araçları

Reeskont politikası: Bankalar Merkez Bankası'ndan kredi almak istediklerinde ellerindeki senet, bono gibi kıymetli evrakları Merkez Bankası'na vererek iskonto ettirirler. Merkez Bankası'nın bu işleme uyguladığı faiz ikinci kırdırma oranıdır. Bu oranın yükselmesi kredi hacminin daralmasına, azalması ise kredi hacminin genişlemesine neden olur.  Yani reeskont oranını veya faizini yüksek tutuğumuzda bankalar MB’dan daha az kredi alacaklar ve tüketicilere ve yatırımcılara daha az kredi sağlayacaklardır.

Açık Piyasa İşlemleri: MB elinde bulundurduğu hisse senedi, bono, tahvil gibi senetleri piyasa sürerek piyasada para arzını etkileyebilir. Mesela, MB bono aldığında piyasa ya para verir para talebi artar veya MB senet sattığında ise senet satıp karşılında para alacağı için para talebi azalacaktır.

Yasal karşılıklar: Bankaların vadeli vadesiz hesaplarının belli bir oranının kenara ayırması gereken orandır. Eğer bu oran yükselirse daha fazla kenara para ayırmak zorunda kalacaklardır ve tüketiciye sağladıkları kredi miktarı azalacaktır. Ve böylece toplum daha az harcayacak ve talep azalacaktır.

B)Maliye Politikası

Devlet tarafından uygulanmaktadır. Genellikte seçilen hükümet planına göre değişir.

       b1)  Maliye Politikası Araçları

Vergiler: Vergilerin en önemli özelliği devlete gelir sağlamaktadır. Eğer vergiler artar ise toplum daha az harcama yapacaktır. Talep azalacaktır.

Kamu Harcamaları: Kamu harcamaları devletin yaptığı ödemeler, devlet için yapılan yol, su, elektrik faaliyetlerinin giderleridir. Kamu harcamaları artar ise tüketicilere daha fazla para gelir ve talep artar, azaldığında ise tüketicilere daha az para gelir ve talep azalır.

Taner KAŞIKÇI

iktisatbilgisi.blogspot.com