Yatırımcı Açısından Dolar Nasıl Hesaplanmalıdır?

İktisat Bilgisi

Dolardaki dalgalanmayı anlamak için; 

    Hep aynı yere bakmak lazım. yabancı sermaye yani dolar; tl faizine bakmaz bunu anlamak... yabancı sermaye gelecek yıla bakar, iki yıl sonrasına bakar. gelecek yıl "tl faizi artar mı yoksa düşer mi" bu faiz bir fırsat mı hemen tl almalı mıyım bu "asla" önceliği değildir; seneye enflasyonun kaç olacağı bile bir yere kadar.. Yabancı sermaye gelecek yıl yatırım yaptığı "o ülkede daha bol dolar olacak mı olmayacak mı" öncelikle onun hesabını yapar... Ülkede doların gelecek yıl bu yıla göre daha bol olmasını ister... çünkü gelecek yıl o ülkede daha bol bol dolar varsa zaten doğru yatırım yaptığının göstergesidir. demek ki arkadaşları yani diğer yabancı yatırımcılar kendisine göre daha çok parasını getiriyor, buna sevinir zaten.. çünkü mesela bu yıl 100 dolar bozdurdu yaklaşık eline

geçen para 262 tl karşılığı var... verdi faize %10 faiz karşılığında; seneye bugün 26.2 tl getiri elde etti. yani elinde yaklaşık 290 tl var. seneye bugün kur mesela 2,90 olsa; 1 dolar 2,90 tl olsa yani, yabancı elinde 290 tl ile döviz bürosuna gitse dolar karşılığını istese? eline geçecek olan seneye bugün yine 100 dolar... 1 yıl beklediği de gitti mi boşa... bu yatırım kararını veren yöneticisini bu durumda belki işten bile atar. peki.. yabancı yatırımcı yine seneye bugün elinde 292 tl ile döviz bürosuna giderken döviz kurunun seneye bugün 2 tl olduğunu farz edelim; döviz öyle bol gelmiş ki ülkeye her yerler dolar olunca, çok olan şeyin fiyatı düşer doların da fiyatı düşmüş 1 dolar 2 tl olmuş. elinde 292 tl ile döviz bürosuna giden yabancı yatırımcı elindeki 292 tl'yi vermiş ; kur 2 tl ise döviz bürosu yabancının eline 292 tl karşılığı 146 dolar verince. yabancı yatırımcı bu yatırım kararını veren müdürünün alnından öper. hemen daha bol dolar bulup bu ükeye yatırım yapmaya devam etmek için talimatlar verir. müdürüne boğazda yalı dairesi tutar o ülkeye gelip gittiğinde rahat etsin huzurla uyusun. %1 veya %2 enflasyon faiz artışları yabancı yatırımcıyı kur etkisinden daha fazla etkilemez. kur yükselişleri seneye doların o ülkede az olacağı inancını, kur düşüşleriyse seneye o ülkede doların bol olacağı inancı anlamını taşır. faiz oranları ve enflasyon en son habercilerdir, ilk habercisi kur hareketleridir.

Yrd.Doç.Dr.Kemal Kağan Turan
PhD./İstanbul Üniversitesi
Ekonomist